انواع ترمز دوچرخه

ترمزها بخشی از دوچرخه ی شما است که به شما اجازه می دهد سرعت خود را در حین دوچرخه سواری تنظیم نماییدشما فقط با ترمز های مناسب می توانید سرعت خود را کنترل و به درستی دوچرخه سواری کنید. با استفاده از ترمز سرعت دوچرخه شما در حین دوچرخه سواری کاهش می یابد و در صورت نیاز دوچرخه شما متوقف می شود. ترمز به دوچرخه سوار کمک می نماید تا سرعت خود را متناسب با محیطی که دوچرخه سواری می نماید تنظیم نماید و او را از خطرهای احتمالی در حین دوچرخه سواری ناشی از سرعت بالا حفظ نماید.

اولین مکانیسم ترمز گزارش شده به اختراع کارل فون درایس برمی گردد که یک کفشک ترمز برای کاهش سرعت چرخ عقب دوچرخه را اختراع نمود. اولین ترمز دوچرخه ای که به عنوان الهام بخش یک نسخه مدرن بود، ترمز قاشقی در اوایل دهه 1800 بود. این سیستم ترمز با کمک یک اهرم فرمان مشابه ترمزهای دوچرخه امروزی کار می کند.

ترمزهای قاشقی علی رغم مشکلاتی که داشتند تا سال‌ها به عنوان ترمز در دوچرخه ها استفاده می شدند تا اینکه کالیپر ترمز که توسط بروت و هریسون در سال 1887 اختراع شدند و بسیار سبک  بودند وارد بازار شدند. در طول گذر زمان و سالیان متمادی ترمزهای دیسکی نشان داده‌اند که بهترین نمونه های نوع ترمز هستند. در مقالات قبلی با شما درباره انواع دنده دوچرخه صحبت کرده بودیم ، در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را به طور کامل با انواع ترمز دوچرخه آشنا کنیم.

انواع ترمز دوچرخه

چهار نوع اصلی از ترمزهای دوچرخه وجود دارد: ترمزهای دیسکی، لقمه‌ای، پایی و ترمزهای کاسه ای.

به طور کلی ترمزهای دیسکی و لقمه ای از محبوب ترین و پرکاربردترین ترمزها محسوب می شوند. با این حال، هر یک از این ترمزها دارای مزایا، ویژگی ها و سازگاری با رشته های مختلف دوچرخه سواری و استفاده و کاربرد فرد دوچرخه سوار می باشد.

در اینجا با مزایا و معایب هر نوع ترمز و همچنین نوع دوچرخه ای که برای آنها مناسب است، آشنا خواهید شد.

 دیسکی

امروزه در ساخت دوچرخه های کوهستانی،شهری،جاده ای و هیبریدی از ترمز های دیسکی استفاده می شود. ترمزهای دیسکی یکی از قدرتمندترین و با کیفیت ترین انواع ترمز در بازار هستند. این ترمزها به خوبی در حین دوچرخه سواری قابل تنظیم بوده و سازگاری خوبی با شرایط مختلف آب و هوایی دارند. قدرت ترمز بالا و تطبیق پذیری آنها با شرایط مختلف دوچرخه سواری، ترمزهای دیسکی را به پرطرفدارترین ترمز استفاده شده در دوچرخه‌های بالارده و کوهستان تبدیل نموده است. به علاوه، به دلیل قدرت ترمزگیری بالا ترمزهای دیسکی به عنوان گزینه ایده‌آل برای دوچرخه‌های برقی شناخته می‌شوند.

مزایا

• بسیار قدرتمند با کنترل پذیری بالا در حین ترمز
• عملکرد بسیار قدرتمند در شرایط آب و هوایی نامناسب
• عملکرد دقیق و سریع و قابل اطمینان
• بسیار پر بازده نسبت به سایر انواع ترمز
• لنت های با طول عمر بالا
• آسیب بذیری کمتر نسبت در مواقع ضربه خورد به طوقه

معایب

• سنگین تر نسبت به سایر ترمزها
• گرانتر نسبت به سایر ترمزها

قسمت های مختلف ترمز دیسکی

1- دیسک ترمز

دیسک قسمتی از ترمز است که روی چرخ دوچرخه قرار می گیرد. دیسک‌ها در سایزهای مختلفی با قطر 140 میلیمتر الی 205 میلیمتر وجود دارد. در حالت کلی دیسک بزرگتر سنگین تر است ولی قدرت بیشتری در ترمز گیری نیز دارد. برای همین در دوچرخه‌های دانهیل و مسابقه که قدرت ترمزگیری بسیار مهم‌است از ترمزهای با قطر بالاتر استفاده می‌شود در حالی که در دوچرخه‌های با استفاده شهری قطر دیسک ترمز پایین تر می‌باشد.

2- کالیپر ترمز Caliper

قطعه است که لنت ها در آن قرار دارند و وظیفه آن جابه جایی لنت ها برای چسباندن به دیسک ترمز یا فاصله دادن آنها و آزاد کردن ترمز گیری می باشد و با کشیده شدن سیم (در ترمز دیسک مکانیکی) یا فشار روغن (در ترمز دیسک هیدرولیکی) پیستون های کالیپر در پشت لنت به حرکت در می‌آید. همانطور که گفته شد، اصطکاک میان دیسک و لنت به وجود آمده باعث توقف دوچرخه می شود.

3- لنت ترمز دیسکی Pads

لنت های ترمز دیسکی قطعه مصرفی ترمز هستند که در داخل کالیپر قرار دارند و نقطه تماسی هستند که با سطح دیسک ترمز برخورد می کنند. لنت های ترمز دیسکی دارای ضخماتی از جنس موادی هستند که باعث ایجاد اصطکاک نیاز برای ترمزگیری میشوند .
به طور کلی سه نوع جنس مواد تشکیل دهنده مختلف در لنت ترمز دیسکی وجود دارد:
Resin رزین : که به آنها لنت‌های ارگانیک نیز گفته می‌شود، مواد تشکیل دهنده اصلی شان از الیاف طبیعی است که توسط رزین به هم متصل می‌شوند. لنت‌های رزینی نسبت به سایر لنت‌های ترمز دیسکی کمتر جیر جیر می‌کنند و به صدا می افتند مخصوصا در شرایط آب و هوایی مرطوب و سریع‌تر مصرف می شونداما آسیب کمتری به دیسک ترمز وارد میکنند.
metal یا فلزی: مواد تشکیل دهنده اصلیشان از فلز هست و معمولاً در شرایط نامساعد جوی تطبیق پذیرتر و بادوام تر هستند.
Semi metal، نیمه فلزی: بسیاری از مزایای هر دو لنت رزین و فلزی را ارائه می‌دهند. آنها معمولاً گرانتر هستند اما دوام بیشتر و قدرت ترمز بالاتری را ارائه می دهند.

***چند نکته ناگفته مهم
عموما پشت لنت ها، جنس و مدل لنت ها نوشته و مشخص شده است.
متناسب با جنس دیسک ترمز، لنت ترمز را انتخاب نمایید. به عنوان مثال اگر روی ترمز دیسک شما عبارت metal یا resin رانوشته بود فقط از جنس لنت قید شده استفاده کنید

مقایسه ترمز دیسک مکانیکی و دیسک هیدرولیکی
ترمزهای دیسکی می‌تواند به صورت مکانیکی (با استفاده از سیم) یا هیدرولیکی (با استفاده از روغن) نیروی ترمز را از دسته ترمز به سمت ترمز منتقل کنند. در همین راستا، در ادامه جدول مقایسه میان این دو گونه مهم از ترمزهای دیسکی آورده شده است.

در ویدیو زیر شما را به دیدن انواع تفاوت در ترمزهای دیسک مکانیکی و دیسک هیدرولیکی دعوت می نماییم.

ترمزهای لقمه ای

مزایا

• قیمت پایین
• نگهداری آسان
• آسان پیداشدن قطعات
• فشار کمتر روی چرخ دوچرخه

معایب

• پایین بودن توان ترمزگیری
• افت شدید قدرت ترمز در شرایط جوی نامناسب
• افت قدرت ترمز در صورت ترمزگیری مداوم و افزایش حرارت ترمز
• ضعف ترمز گیری در صورت آسیب دیدن طوقه
• عمر کم

ترمزهای لقمه‌ای یک سبک قدیمی ترمز هستند که از زمان معرفی ترمزهای دیسکی به آرامی محبوبیت آن کاهش یافته است.

ترمزهای لقمه‌ای سبک و جمع و جور هستند و آنها را به یک انتخاب ترمز محبوب برای دوچرخه سواران جاده ای که قصد دارند تا حد امکان حالت آیرودینامیک را داشته باشند، تبدیل نموده است .ترمزهای لقمه‌ای معمولاً بالای چرخ قرار می گیرند و هنگامی که فشرده می شوند، اصطکاک را بین لنت و رینگ یا طوقه دوچرخه اعمال می کنند. این افزایش اصطکاک باعث کاهش سرعت چرخش چرخ ها می شود. دوچرخه های برقی ایویتک مدل آلفا سری بونیتو دارای ترمزهای لقمه ای می باشند.

علاوه بر این ترمز های پایی و کاسه ای از جمله ترمزهای بسیار قدیمی هستند که در حال حاضر منسوخ شده و بر روی دوچرخه ها استفاده نمی گردد.

لازم به ذکر است در دوچرخه های امروزی ترمزهای پایی و ترمزهای کاسه ای متداول نیست و دیگر استفاده نمی شوند.

ترمز در دوچرخه چگونه کار می نماید؟

ترمزهای دوچرخه با افزایش اصطکاک و تبدیل انرژی جنبشی به حرارت دوچرخه را متوقف می‌نمایند. بدین منظور ابتدا نیروی لازم برای فعال‌کردن ترمز از طریق اهرم ترمز به محل چرخ‌ها منتقل می‌شود. در محل چرخ‌ها، این نیرو باعث افزایش اصطکاک دوچرخه شده و از انرژی جنبشی دوچرخه می‌کاهد.

به صورت کلی دو مکانیزم مکانیکی (سیمی) و هیدرولیکی (روغنی) برای انتقال نیرو از اهرم ترمز به محل چرخ‌های دوچرخه وجود دارد. در حالی که ترمزهای مکانیکی از سیم برای فعال کردن ترمز استفاده می کنند، دوچرخه های ترمز هیدرولیکی از روغن هیدرولیک مایع برای درگیر شدن لنت ترمز خود استفاده می کنند. درک نحوه عملکرد هر دوی این مکانیسم ها ضروری است و این موضوع به شما امکان می دهد بهترین نوع ترمز دوچرخه را برای سبک سواری خود انتخاب کنید.

ترمزهای دیسک مکانیکی یا سیمی چگونه کار می کنند؟

وقتی دوچرخه‌سوار دسته ترمز در یک دوچرخه با ترمز دیسک مکانیکی را می‌فشارد، اهرم سیمی را می‌کشد که باعث می‌شود لنت ترمز داخل کالیپر حرکت کرده و به دیسک ترمز بچسبد. پس از محکم شدن لنت بر روی دیسک، اصطکاک بین دیسک و لنت باعث کاهش سرعت دوچرخه یا توقف آن می‌شود.

ترمزهای دیسک هیدرولیکی چگونه کار می کنند؟

هنگامی که دوچرخه‌سوار دسته ترمز هیدرولیک خود را می‌فشارد، اهرم به مایع هیدرولیک که داخل شلنگ ترمز است فشار وارد می‌کند. فشار وارده به روغن ترمز سبب می‌شود که روغن داخل شلنگ حرکت کرده و لنت را به سمت دیسک ترمز حرکت دهد. برخورد لنت به دیسک باعث افزایش اصطکاک شده که منجر به کاهش سرعت یا توقف دوچرخه می‌شود.

کدام ترمز بهترین نوع ترمز است؟

تا اینجا شما به این نتیجه رسیده اید که ترمزهای مختلف متناسب با دوچرخه های مختلف است ولی معمولا غالب دوچرخه ها، دوچرخه های جاده ای یا دوچرخه های کوهستان هستند.

به طور کل ترمزهای دیسکی به عنوان بهترین نوع ترمز برای دوچرخه های کوهستان است، زیرا ترمزهای دیسکی قدرتمندتر و دارای طول عمر بالاتری نسبت به ترمزهای لقمه‌ای و البته امنیت بالاتری هستند. در مورد ترمزهای دیسکی شما میتوانید کمتر نگران گرم شدن لاستیک و یا سرخوردن بر روی گل و یا در شرایط جوی نامناسب باشید.

 شرایط نگه داری ترمز

نگه داری ترمزها بسیار مهم و اساسی است. دوچرخه سواران هر شش ماه یکبار باید نسبت به تنظیم ترمز دوچرخه خود توجه داشته باشند. در ادامه نکاتی در زمینه نگه داری ترمز دیسکی دوچرخه آورده شده است.

• در ترمز های دیسک هیدرولیکی هرگز زمانیکه روتور یا دیسک در داخل کالیپر دوچرخه نیست (زمانیکه چرخ جلو دوچرخه را از دوشاخ باز کرده باشید) ترمز نکنید. انجام این کار باعث می شود که پیستون ها نیاز به تنظیم مجدد داشته باشند که این یک اشتباه واقعی است!
• هنگام برداشتن چرخ ها برای تعمیر و نگهداری، جسمی را بین لنت ترمز یا پیستون قرار دهید تا از فشردن تصادفی اهرم جلوگیری شود.فقط مراقب باشید آسیبی به لنت ها وارد نشود و آن قطعه چرب یا کثیف نباشد
• هر سال یکبار با مراجعه به سرویس کار ترمز دیسکی هیدرولیک خود را تخلیه کنید تا روغن ترمز آلوده را جایگزین نمایید و یا حباب های هوا را در سیستم حذف کنید یا اصطلاحا هواگیری انجام شود.
• هنگامی که روتور یا لنت آلوده شده باشد اطمینان حاصل کنید که هیچ روان کننده یا مواد شیمیایی خارجی با روتور یا لنت تماس نداشته باشد.
• دیسک ترمز خود را تمیز نمایید.

   نکاتی برای ترمز گرفتن با دوچرخه 

• وزن خود را در عقب متمرکز کنید،حتما می دانید که با ترمز گرفتن و کاهش سرعت وزن روی قسمت جلویی دوچرخه متمرکز می شود و این باعث می شود کنترل دوچرخه کمی دشوار شود پس در هنگام ترمز گرفتن کمی خود را به سمت عقب حرکت دهید تا وزن روی دوچرخه یکسان شود و بتوانید کنترل دوچرخه را  در هنگام توقف تنظیم کنید.
• از لاستیک ها با کیفیت استفاده کنید؛استفاده از لاستیک های با کیفیت که کشش بالایی دارند می تواند شما را در بهتر ترمز گرفتن کمک کند.
• مراقب ترمز کردن در پیچ ها باشید؛ در واقع شما باید قبل از اینکه وارد پیچ جاده شوید سرعت خود را کم کنید. زمانی که نزدیک پیچ شدید سعی کنید به آرامی ترمز بگیرید،وزن خود را به عقب برگردانید به ترمز فشار اورده و بعد آن را رها کنید در نهایت سرعت خود را تنظیم کنید.
•  خونسردی خود را حفظ کنید؛ در هنگام ترمز کردن بازوها و شانه هایتان نباید منقبض باشد شما نمی توانید  به درستی از این نیروی توقف کننده استفاده کند پس سعی کنید در ابتدا آرام باشید شانه هایتان را شل کرده آرنج ها را خم کنید و دستتان را کمی روی فرمان شل کنید در این صورت به درستی سرعت خود را کنترل می کنید.
• ترمز کردن در مسیر های خیس و مرطوب؛ توقف و ترمز در مسیرهای خیس و مرطوب  دشوارتر از جاده های خشک است زیرا که لاستیک ها دوچرخه در زمان خیسی کشش کمتری را دارند پس خیلی آرام و با دقت ترمز بگیرید،اگر خیلی طول می کشد یا به قدرت بیشتری برای ترمز کردن نیاز دارید سعی کنید از ترمز عقبی استفاده کنید تا ترمز قسمت جلو قفل نشود ممکن است بتوانید لغزش چرخ عقب دوچرخه خود را کنترل کنید اما وقتی چرخ جلو قفل شد احتمال لیز خوردن زیاد است.

 جمع بندی

همانطور که بیان شد دوچرخه ها دارای سیستم های ترمز گیری متفاوتی متناسب با مدل دوچرخه می باشند. دوچرخه های برقی ایویتک نیز دارای انواع مختلف ترمز می باشند. با مراجعه به مقاله راهنمای خرید دوچرخه برقی، شما می توانید با انواع دوچرخه و تجهیزات آنها آشنا شوید. علاوه بر این مطالب و موارد عنوان شده در این مقاله به شما کمک می نماید تا ترمز مناسب برای دوچرخه خود را انتخاب نمایید، مزایا و معایب آن را بشناسید و با شرایط نگه داری آن آشنا شوید. از این رو عمر ترمزهای دوچرخه شما افزایش می یابد و شما می توانید با امنیت بیشتری از دوچرخه سواری لذت ببرید.